|
Шу кунларда кенг тарқалган хайрия лотереяларни қиморга кирмайди, чунки улардан мақсад айрим камбағалларни фойдалантиришдир, дейдиганлар қаттиқ адашадилар. Уларнинг ҳужжати мағлубдир, сўзлари ботилдир. Чунки қимор ҳаром қилинган пайтдаги қимордан ҳам камбағалларга фойда бўлган. Ҳатто айрим қиморда ютган кишилар ютиб олган улушларидан – гўштдан ўзлари емаганлар. Ҳаммасини камбағалларга бериб юборганлар ва шу ишлари билан фахрланиб юрганлар. Шундай қилмаганларни айблаганлар ҳам. Шундай бўлса-да, қимор ҳаром қилинган.
Шунинг учун лотерея ҳам ҳаром қилинган майсирга, қиморга киради. Ундан камбағалларга бироз наф етиши уни қимордан чиқариб ололмайди. Чунки қиморнинг воқеи унга ҳам тўғри келади.
4. Шундан кейин Аллоҳ Таоло бошқа бир масалани баён қиляпти. Олдинги оятда У Зот шундай деганди:
يَسْأَلُونَكَ مَاذَا يُنفِقُونَ قُلْ مَا أَنفَقْتُم مِّنْ خَيْرٍ فَلِلْوَالِدَيْنِ وَالأَقْرَبِينَ وَالْيَتَامَى وَالْمَسَاكِينِ وَابْنِ السَّبِيلِ
– „Сиздан (эй Муҳаммад), нималарни эҳсон қилишни сўрайдилар. Айтинг: «Қандай яхшилик қилсангиз, ота-онага, қариндош-уруғга, етим-мискинларга ва йўловчи-мусофирларга қилингиз»“. [2:215]
Яъни, сарф, инфоқ энг аввал мана шу одамларга – ота-онага, қариндошларга, етимларга, мискинларга, мусофирларга қилинади.
Бу муборак оятда эса бошқа бир ишни баён қиляпти.
وَيَسْأَلُونَكَ مَاذَا يُنفِقُونَ قُلِ الْعَفْوَ
– „Ва Сиздан (эй Муҳаммад) нималарни эҳсон қилишни сўрайдилар. (Ўзингиздан) ортганини, деб жавоб қилинг!“. [2:219]
Бу олдинги саволдан бошқа бир саволга жавобдир. Бу оятда сарф, инфоқ қилишнинг миқдори ҳақидаги саволга жавоб бериляпти. (الْعَفْوَ ) яъни, сарф, инфоқ молнинг ортиқча қисмидан, одатдаги харажатдан ортиб қолган жойидан бўлиши лозимлиги айтиляпти.
Ибн Исҳоқ Ибн Аббос р.а.дан қилган ривоятда шундай дейилган: Бир неча саҳобалар Аллоҳ Таолонинг йўлида инфоқ қилишга буюрилдилар. Улар Пайғамбар с.а.в.нинг олдиларига келишиб, биз ўз молимиздан қанчасини инфоқ қилишимиз лозимлигини билмаймиз, қанчасини инфоқ қилайлик, деб сўрашди. Шунда мана шу оят нозил бўлди. Бундан олдин кимлардир шу даражада эҳсон қилиб юборардики, ҳатто садақа қилгани ҳам моли қолмасди. Шундай ҳолатлар ҳам юз берардики, егани ҳам ҳеч нарсаси қолмасдан, ўзи садақага муҳтож бўлиб ўтирарди.
10-бет
Бетлар: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232